پارامترهای کیفیت سیگنال موبایل و اینترنت

آیا تا به حال برایتان پیش آمده که در مکانی با ظاهر پوشش خوب شبکه، نتوانید تماس برقرار کنید یا به اینترنت متصل شوید؟ یا برعکس، در جایی که انتظار سیگنال ضعیفی داشتید، اتصال عالی داشته باشید؟ پاسخ این معما در پارامترهای کیفیت سیگنال موبایل نهفته است. در این مقاله، قصد داریم به زبانی ساده و کاربردی، شما را با این پارامترها آشنا کنیم.

تعریف و اهمیت پارامترهای کیفیت سیگنال موبایل

کیفیت سیگنال موبایل را می‌توان با چهار پارامتر اصلی RSRP، RSRQ، RSSI و SINR اندازه‌گیری کرد. این پارامترها مانند دماسنج‌هایی هستند که وضعیت سلامت شبکه موبایل را نشان می‌دهند. بیایید هر یک را به طور جداگانه بررسی کنیم.

RSRP: قدرت سیگنال دریافتی مرجع

RSRP را می‌توان به عنوان “صدای” دکل مخابراتی در نظر گرفت. هر چه این صدا بلندتر باشد (عدد به صفر نزدیک‌تر)، کیفیت سیگنال بهتر است.

Reference Signal Received Power یا RSRP یا قدرت سیگنال دریافتی مرجع، نشان‌دهنده میانگین قدرت سیگنال‌های مرجع دریافتی از دکل مخابراتی است. این پارامتر به دسی‌بل میلی‌وات (dBm) اندازه‌گیری می‌شود و معمولاً بین -۴۴ تا -۱۴۰ dBm متغیر است.

• عالی: بیشتر از -80 dBm (مثل ایستادن کنار یک بلندگوی قوی)
• خوب: -80 تا -90 dBm (شنیدن موسیقی با صدای مناسب)
• متوسط: -90 تا -100 dBm (موسیقی قابل شنیدن اما نه چندان واضح)
• ضعیف: -100 تا -110 dBm (صدای بسیار آهسته)
• بسیار ضعیف: کمتر از -110 dBm (تقریباً سکوت)

مثال عملی: فرض کنید در مرکز شهر هستید و RSRP گوشی شما -75 dBm است. این یعنی “صدای” دکل مخابراتی واضح و بلند است و احتمالاً تجربه اینترنت و مکالمه خوبی خواهید داشت.

یا به عبارتی دیگر فرض کنید در مرکز شهر هستید و RSRP گوشی شما -۷۵ dBm است. این نشان می‌دهد که در منطقه‌ای با پوشش عالی شبکه قرار دارید و احتمالاً تجربه اینترنت موبایل شما بسیار روان خواهد بود. حال اگر به حومه شهر بروید و RSRP به -۱۰۵ dBm کاهش یابد، ممکن است با مشکلاتی در برقراری تماس یا اتصال به اینترنت مواجه شوید.

RSRQ: کیفیت سیگنال دریافتی مرجع

اگر RSRP را صدای دکل مخابراتی در نظر بگیریم، RSRQ کیفیت این صدا است. مثل تفاوت بین شنیدن یک آهنگ در یک سالن کنسرت خلوت و همان آهنگ در یک بازار شلوغ.

Reference Signal Received Quality یا RSRQ یا کیفیت سیگنال دریافتی مرجع، ترکیبی از RSRP و میزان تداخل است. این پارامتر کیفیت کلی سیگنال را نشان می‌دهد و به دسی‌بل (dB) اندازه‌گیری می‌شود.

• عالی: بیشتر از -10 dB (مثل شنیدن موسیقی در سالن کنسرت)
• خوب: -10 تا -15 dB (گوش دادن به موسیقی در یک کافه آرام)
• متوسط: -15 تا -20 dB (شنیدن موسیقی در یک رستوران شلوغ)
• ضعیف: -20 تا -25 dB (گوش دادن به موسیقی در یک بازار پر سر و صدا)
• بسیار ضعیف: کمتر از -25 dB (تلاش برای شنیدن موسیقی در کنار یک جاده پرترافیک)

مثال عملی: تصور کنید در یک مرکز خرید شلوغ هستید. RSRP شما -85 dBm است (نسبتاً خوب)، اما RSRQ -18 dB نشان می‌دهد. این یعنی با وجود قدرت سیگنال مناسب، به دلیل شلوغی و تداخل، کیفیت اتصال شما متوسط است. به بیان دقیق‌تر تصور کنید در یک مرکز خرید شلوغ هستید. RSRP شما -۸۵ dBm است که نسبتاً خوب است، اما RSRQ -۱۸ dB نشان می‌دهد. این یعنی با وجود قدرت سیگنال مناسب، به دلیل تداخل ناشی از تعداد زیاد کاربران، کیفیت اتصال شما متوسط است و ممکن است در بارگذاری صفحات وب یا استریم ویدیو با کندی مواجه شوید.

RSSI: شاخص قدرت سیگنال دریافتی

RSSI مانند صدای کلی محیط است، شامل صدای دکل مخابراتی (سیگنال مطلوب) و همه صداهای دیگر (تداخل و نویز). Received Signal Strength Indicator یا RSSI یا شاخص قدرت سیگنال دریافتی، کل قدرت سیگنال دریافتی را در باند فرکانسی مورد نظر اندازه‌گیری می‌کند. این پارامتر شامل سیگنال مطلوب، تداخل و نویز است و به dBm اندازه‌گیری می‌شود.

• عالی: بیشتر از -65 dBm (مثل یک اتاق آرام با موسیقی ملایم)
• خوب: -65 تا -75 dBm (یک دفتر کار معمولی)
• متوسط: -75 تا -85 dBm (یک کافه نسبتاً شلوغ)
• ضعیف: -85 تا -95 dBm (یک خیابان پرتردد)
• بسیار ضعیف: کمتر از -95 dBm (یک کارگاه ساختمانی پر سر و صدا)

مثال عملی: فرض کنید در یک منطقه روستایی هستید و RSSI گوشی شما -90 dBm است. این نشان می‌دهد که محیط از نظر سیگنال “ساکت” است و ممکن است در برقراری تماس یا اتصال به اینترنت مشکل داشته باشید و باز هم کمی دقیق‌تر فرض کنید در یک منطقه روستایی هستید و RSSI گوشی شما -۹۰ dBm است. این نشان می‌دهد که سیگنال کلی ضعیف است. در این شرایط، ممکن است تماس‌های تلفنی قطع شوند یا کیفیت صدا پایین باشد. اگر به نقطه‌ای بروید که RSSI به -۷۰ dBm افزایش یابد، احتمالاً تجربه بهتری در استفاده از خدمات موبایل خواهید داشت.

SINR: نسبت سیگنال به تداخل و نویز

SINR را می‌توان به توانایی شما در تشخیص صدای دوستتان در یک محیط پر سر و صدا تشبیه کرد. Signal-to-Interference-plus-Noise Ratio یا SINR یا نسبت سیگنال به تداخل و نویز، نشان‌دهنده کیفیت سیگنال در مقایسه با سطح تداخل و نویز است. این پارامتر به دسی‌بل (dB) اندازه‌گیری می‌شود و برای تعیین کیفیت واقعی سیگنال بسیار مهم است.

• عالی: بیشتر از 20 dB (مکالمه در یک اتاق آرام)
• خوب: 13 تا 20 dB (صحبت در یک رستوران نیمه شلوغ)
• متوسط: 0 تا 13 dB (مکالمه در یک مهمانی)
• ضعیف: -10 تا 0 dB (تلاش برای صحبت در یک کنسرت راک)
• بسیار ضعیف: کمتر از -10 dB (سعی در مکالمه کنار یک جت در حال پرواز)

مثال عملی: تصور کنید در یک استادیوم ورزشی پر از جمعیت هستید. RSRP و RSSI ممکن است خوب باشند (مثلاً RSRP: -80 dBm و RSSI: -60 dBm)، اما SINR 5 dB است. این یعنی با وجود قدرت سیگنال خوب، به دلیل شلوغی و تداخل زیاد، کیفیت واقعی اتصال شما متوسط است. این نشان می‌دهد که با وجود قدرت سیگنال خوب، به دلیل تداخل زیاد ناشی از تعداد بالای کاربران، کیفیت واقعی اتصال شما متوسط است و ممکن است در ارسال پیام یا آپلود عکس با مشکل مواجه شوید.

ارتباط بین پارامترهای کیفیت سیگنال

درک ارتباط این پارامترها مثل حل یک پازل است:

• RSRP و RSSI: RSRP فقط صدای دکل مخابراتی را می‌سنجد، اما RSSI کل صداهای محیط را. RSSI معمولاً بزرگتر از RSRP است.
• RSRQ و SINR: هر دو کیفیت سیگنال را نشان می‌دهند، اما از زوایای مختلف. RSRQ بیشتر به نسبت RSRP به RSSI توجه دارد، در حالی که SINR مستقیماً سیگنال مطلوب را با تداخل و نویز مقایسه می‌کند.
• RSRP و SINR: ممکن است RSRP خوب باشد (صدای بلند دکل) اما SINR پایین باشد (صدای زیاد محیط). این وضعیت معمولاً در مناطق شهری شلوغ رخ می‌دهد.

راهکارهای عملی برای بهبود پارامترهای سیگنال موبایل

بهبود RSRP:

• به دکل مخابراتی نزدیک‌تر شوید (مثلاً به سمت پنجره یا فضای باز بروید)
• از موانع فیزیکی دور شوید (مثل خروج از پارکینگ زیرزمینی)
• در صورت امکان، از آنتن تقویت‌کننده خارجی استفاده کنید

بهبود RSRQ و SINR:

• به مکان‌هایی با تداخل کمتر بروید (مثلاً از مرکز خرید شلوغ به یک پارک آرام)
• از تجهیزات الکترونیکی که ممکن است ایجاد تداخل کنند، دور شوید
• در صورت امکان، از باند فرکانسی متفاوتی استفاده کنید (مثلاً تغییر از 4G به 3G یا برعکس)

بهبود RSSI:

• به فضاهای باز یا نزدیک پنجره بروید
• از تقویت‌کننده‌های سیگنال استفاده کنید
• اطمینان حاصل کنید که آنتن گوشی شما پوشیده یا مسدود نشده است

اینترنت هست، اما کم است!

درک پارامترهای RSRP، RSRQ، RSSI و SINR برای ارزیابی دقیق کیفیت سیگنال موبایل ضروری است. هر یک از این پارامترها جنبه خاصی از کیفیت سیگنال را نشان می‌دهند و ترکیب آن‌ها تصویر جامعی از وضعیت شبکه ارائه می‌دهد. با آگاهی از این پارامترها و معنای آن‌ها، کاربران می‌توانند مشکلات اتصال خود را بهتر تشخیص داده و راهکارهای مناسب را برای بهبود تجربه استفاده از شبکه موبایل به کار گیرند. به یاد داشته باشید که عوامل متعددی مانند موقعیت جغرافیایی، تراکم جمعیت، و زیرساخت‌های شبکه بر این پارامترها تأثیر می‌گذارند و بهبود آن‌ها همیشه به طور کامل در کنترل کاربر نیست. با این حال، با اتخاذ راهکارهای ساده مانند تغییر موقعیت یا استفاده از تقویت‌کننده‌های سیگنال، می‌توان تا حد زیادی کیفیت اتصال را بهبود بخشید.