هوای تهران مدتی است که بیش از اندازه آلوده شده است. خبرها و گزارش‌های مختلفی در این مورد منتشر می‌شود، اما وقتی اعداد این اخبار را درک نکنیم و آنچه که می‌شنویم با آنچه که این روزها در آسمان تهران می‌بینیم، تفاوت زیادی داشته باشد، حتما بر میزان نگرانی‌مان از هوایی که تنفس می‌کنیم افزوده خواهد شد. این نوشته کوتاه، نتیجه جستجو‌های شخصی من به عنوان یک شهروند معمولی در مورد آلودگی هوای تهران است. ممکن است برداشت شخصی من از این جستجوها با واقعیت تفاوت داشته باشد. هوایی که امروز بر ما در تهران گذشت، شاید یکی از بدترین روز‌هایی بود که به خاطر دارم.
آلودگی هوا چیست؟
آلودگی هوا بر اساس تعریف کوتا ویکیپدیا ناشی از تغییر در ویژگی‌های طبیعی جو براثر مواد شیمیایی، غباری یا عامل‌های زیست‌شناختی است. این تغییرات بر اثر آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ایی اتفاق می‌افتد، که به علت‌های گوناگونی ممکن است ایجاد شوند. دانشگاه علوم پزشکی تهران، در نوشته‌ای کوتاه برخی از این آلاینده‌ها را این گونه فهرست کرده است:
۱- ذرات جامد (particulate matter): این ذرات از سد دفاعی طبیعی بدن عبور می کنند و به طور عمقی به ریه ها نفوذ و باعث تشدید آسم و اختلال عملکرد ریوی می شوند.
۲- ازن O3: این گاز از واکنش های شیمیایی در جو و تحت تاءثیر نور آفتاب تولید می شود و محرک قوی سیستم تنفسی است.
۳- دی اکسید نیتروژن NO2
۴- منواکسید کربن CO
۵- سرب
۶- دی اکسید گوگرد SO2
۷- سولفات ها و سولفیدهیدروژن
۸- آکرولئین Acrolein (تشدید آسم )
۹- دیوکسین: دیوکسین باعث تشدید اختلال در تکامل جنین و افزایش خطر سرطان می گردد.
برای بیان میزان آلایندها از شاخص استاندارد آلاینده‌ها یا همان PSI و برای بیان کیفیت هوا از شاخص کیفیت هوا یا همان AQI استفاده می‌شود. برای مشخص کردن این شاخص‌ها از رابطه‌هایی استفاده می‌شود که می‌توانید در سند Guidelines for the Reporting of Daily Air Quality – the Air Quality Index بیشتر در مورد آن‌ها مطالعه کنید. در جدول صفحه ۱۲ این سند، آمده است:
هوای تهران
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وظیفه برنامه‌ریزی، پژوهش و تحقیق در زمینه کاهش و کنترل آلودگی‌های زیست محیطی هوا و صدا در محیط‌های شهری و صنعتی را بر عهده دارد. گزارش‌های روزانه‌ای از جایی به اسم مرکز هماهنگی اطلاع رسانی آلودگی هوا در در این وب سایت درج می‌شود. به عنوان مثال، برای امروز این گزارش بر خلاف اخباری که در رسانه‌های رسمی درج شده است، نشان دهند وخیم‌تر شدن هوا نسبت به دیروز می‌باشد.
بررسی‌های دیگری مانند بررسی غلظت ذرات معلق و شاخص کیفیت هوا (AQI) در محدوده ی مرکزی شهر تهران نیز برای تهران انجام شده است. اگر به دنبال اطلاعات بیشتری هستید در مورد هوای مکزیکوسیتی و یا برنامه‌های بانک جهانی در مورد آلودگی هوا می‌توانید مطالعه کنید. ممکن است که شاخص تولید سرانه گاز CO2 برای ایران کم باشد، اما این شاخص از ۱۰ سال پیش تقریبا ۲ برابر شده است و برای هر ایرانی شاخ تولید سالانه به بیش از ۷ تن گاز مونوکسید کربن در سال ۲۰۰۷ رسیده است.
وضعیت هوای تهران
مطالب بالا مقدمه‌ای بود برای این قسمت. هوای تهران توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با استفاده از برنامه AirWare از شرکت ESS کنترل می‌شود. خروجی‌های این برنامه نشان دهنده وضعیت هوای تهران و منبع اصلی اخبار در رسانه‌های مختلف رسمی کشور است و شاید معیار بسیاری از تصمیم‌گیری‌های دیگر نیز باشد. این برنامه با استفاده از نتایج ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا و پردازش داده‌ها نقشه‌هایی را از وضعیت فعلی آلودگی مدل‌سازی می‌کند. دسترسی به آخرین وضعیت کیفیت هوا برای همگان تا این لحظه فراهم شده است و می‌توانید از نتایج مطلع شوید. تنها جای سوالی که می‌ماند، اختلاف نتایج سایت ایرانی با سایت شرکت تولید کننده است. در وب سایت شرکت تولید کننده، تمامی اعداد تقریبا دو برابر میزانی است که در سایت ایرانی نمایش داده می‌شود. من نتیجه‌ای از این موضوع نمی‌توانم بگیریم به جز اینکه امیدوار باشم اشتباه کرده باشم.
نقشه‌ای که در وب سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نمایش داده می‌شود:
نقشه‌ای که در وب سایت شرکت ESS از وضعیت آلودگی هوای تهران نمایش داده می‌شود:
امیدوارم که من اشتباهی کرده باشم، و هوای تهران واقعا چنین آلوده نباشد!
دیدگاهتان را بنویسید