طی سال‌های گذشته و با دسترسی راحت‌تر به داده‌های کنترلی در خصوص کیفیت هوا، درک شاخص‌های آلودگی ملموس‌تر شده است. طبق گزارش‌های مختلف بنظر میرسد بیشتر نقاط دنیا در محدود 0 تا 40 درجه‌ی شمالی مدار زمین، در روزهای زیادی از سال درگیر آلودگی شدید هوا هستند. بعضی شهرها و نقاط مانند دهلی در هند، داکا در بنگلادش و تعداد زیادی از شهرهای چین و هند به صورت روزمره دارای شاخص آلودگی در حد خطرناک می‌باشند.
درجه‌بندی اثر شاخص آلودگی هوا AQI بر انسان
آلودگی هوا در تهران نیز تقریبا در تمام سال‌های گذشته روند بدتری داشته است و بخصوص ذرات معلق ریزتر از ۲.۵ میکرومتر باعث ملموس شدن بیشتر این آلودگی برای شهروندان تهرانی و بیشتر شهرهای بزرگ ایران مانند مشهد، اصفهان، شیراز و بندرعباس شده است. ذرات معلق ریزتر از ۲.۵ میکرومتر آسیب جدی بر سلامتی انسان دارند، مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات و سختی تنفس و مرگ زودرس رابطه‌ای معناداری با زمان در معرض قرار گرفتن ذرات معلق ریزتر از ۲.۵ میکرومتر دارد.
انسان سال‌هاست اکوسیستم زمین و محیط زیست را تحت تاثیر قرار داده است. این تاثیر در بسیاری از موارد مخرب بوده است و باعث تغییر بالانس نیروهای طبیعت شده است. ساخت و سازهایی متمرکز بدون در نظر گرفتن نیروهای طبیعی مانند باد و رطوبت، از بین بردن بافت گیاهی به عنوان پایه‌های فیلترینگ هوا از نمونه‌ای تاثیرات مخرب است. ایجاد ابرشهرها و مراکز صنعتی، بدون توجه به آثار محیط زیستی در طول چندین سال گذشته، در کنار تاثیرات مخرب آثاری به جای گذاشته است که به راحتی امکان تغییر و بهبود آن وجود ندارد. تغییر اکوسیستم کلان زمین، و آثار مخرب آن به آسانی برطرف نخواهد شد. یکی از روش‌هایی که برای مواجه با آلودگی هوا پیشنهاد شده است، تشکیل میکرواکوسیستم‌های خانگی و اداری با هوای تمیز است. این میکرواکوسیستم‌ها، می‌تواند با استفاده از تجهیزات طبیعی مانند گیاهان باشد و یا استفاده از تجهیزات الکترونیکی مانند دستگاه‌های تصفیه هوا HEPA باشد.
تقریبا یک ماه دیگر، همزمان با ۱۶ شهریور بیست سال از شروع جدی وبلاگ نویسی فارسی گذشته است. بنظرم در طول این بیست سال، چند موج رفتاری برای انتشار محتوای فارسی اتفاق افتاده است:
وبلاگ فارسی در سال‌های ۸۰ تا حدود ۸۵/۸۶
گروه‌های مختلفی شروع به انتشار و ایجاد وبلاگ فارسی به صورت اختصاصی و یا اشتراکی کردند. روزمره‌نویسی، علایق شخصی، حوزه‌های تخصصی، رویکرد اجتماعی و پیشتازان حوزه‌های جدید این گروه‌ها را تشکیل دادند. ابزارها و سایت‌های زیادی شروع به کار کرد و کم‌کم وبلاگ از یک ابزار کم‌ارزش در حوزه‌ی وب به بستر انتشار محتوا تبدیل شد.
سال‌های ۸۵ تا اوایل ۹۰
وبلاگ‌ها از بستر محتوای شخصی به محل نشر عقاید اجتماعی و کمی سیاسی تبدیل شدند. چندین پرونده‌ی قضایی/سیاسی شکل گرفت و بواسطه امکان انتشار بدون سانسور محتوا، حجم روزمره نویسی بیشتر به سوی درخواست‌های اجتماعی و سیاسی حرکت کرد.
اوایل دهه ۹۰ تا سال‌های ۹۳/۹۴
تعداد زیادی از نویسندگان وبلاگ‌های فارسی دست از نوشتن کشیدند و بجز نویسندگان روزمره (بیشتر نوجوانان) و فعالان اجتماعی/سیاسی حجم بلاگ‌های تخصصی به شدت کاهش یافت. همزمان رشد شبکه‌های اجتماعی بخصوص در ابتدا فیس‌بوک و سپس توییتر موجب حرکت کاربران به سمت این بستر راحت‌تر شد.
سال‌های ۹۳ تا ۹۷
تعداد زیادی وبسایت با کیفیت با محتوای فارسی در زمینه‌های مختلف مرحله‌ی رشد اولیه را سپری کردند و وارد مرحله‌ی جدیدی از بلوغ تجاری شدند. سایت‌هایی با محوریت تکنولوژی، سلامت، ورزش، آشپزی در حال فعالیت هستند. همچنین نقش وبلاگ‌ها در وب‌سایت‌های تجاری و سازمان‌ها تا حدودی پر رنگ شده است و بجز ابزار ارتباطی نقش موتورهای جستجو و تولید محتوای خاص بصورت جدی دنبال می‌شود. گروه‌های تجاری موفقی حول موضوع تولید و انتشار محتوا شکل گرفتند و نویسندگان با تجربه‌تر نیز نقش وبلاگ‌ها را به رسمیت شناختند. این دوره را می‌توان زمان افول وبلاگ‌های شخصی و قدرت‌گیری استفاده تجاری از وبلاگ در فضای وب‌فارسی دانست.
سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰
با جدی شدن نقش تولید محتوای فارسی در بخش تجاری و همچنین نقش پررنگ شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها، یکی از مهمترین ابزار رشد و بازاریابی برای شرکت‌ها و سازمان‌ها هستند. استفاده مناسب از شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها و ابزارهای تولید محتوای گروهی مانند ویرگول در فضای وب‌فارسی علاوه بر استفاده سازمانی، استفاده تیمی را پر رنگ کرده است. نقش نویسنده‌های متخصص و فنی پر رنگ شده است و شرکت‌های بزرگ و مطرح پیشرو شروع به راه‌اندازی وبلاگ تیم‌های فنی و یا تجاری و یا منابع انسانی کرده‌اند. این دوره هر چند از نظر تجاری بسیار پر رنگ است، اما استفاده بیش از حد تکنیک‌های SEO و نوشتن برای گوگل بجای نوشتن برای انسان، از کیفیت محتوای نشر شده کاسته است.
سال ۱۴۰۰ و بعد از آن
نگرانی‌های پیرامون طرح صیانت و اثرات آن بر رشد اکوسیستم فضای مجازی و همینطور اثرات بد طرح صیانت در این روزها پر رنگ است. سال‌هاست فضای وب فارسی درگیر موضوع فیلترینگ، سانسور و محدودیت‌های ناشی از تحریم است. به جز این موارد، دور شدن نویسندگان از نوشتن برای انسان‌ها و تاکید بیش از حد بر خوانش توسط موتورهای جستجو و گوگل باعث شده است نتایج بسیاری از کلمات وب فارسی به سمت وبلاگ فارسی تجاری و یا اسپم هدایت شوند. همچنین کمبود نویسنده در حوزه‌های غیر تخصصی به جز IT نیز همواره وجود داشته است. بسیاری از متخصصان به جای وبلاگ استفاده از اینستاگرام را در پیش گرفته اند و در سایه‌ی محدودیت‌های تحریم امکان استفاده از تمام ظرفیت محتوای تولیدی خود را ندارند.
این نوشته بهانه‌ای بود برای یادآوری نوشتن برای انسان‌ها، به جای تاکید بر روی محتوای مورد قبول SEO، لازم است تا از ارزش نوشتن برای همدیگر بیشتر استفاده کنیم. این روزها، برای بهبود نوشتن سعی می‌کنم اگر متنی می‌نویسم خودم با چشم آن را بخوانم و در این دو ابزار سعی کنم استفاده از کلمات را بهبود بخشم. با استفاده از Word Counter و Text Analyzer شاید بتوان در مورد نحوه‌ی استفاده از کلمات راحت تر تصمیم گرفت.
تست حمید، به واسطه‌ی یکی از کاربران قدیمی فضای دیجیتال، چند پیشنهاد غیررسمی برای کسب و کارهای ایرانی است، تا با وجود شرایط سخت و ناپایدار (حاصل از تحریم، فیلتر، سانسور و نقص قوانین) همچنان بتوانند تجربه‌ی بهتری برای مشتریان نهایی فراهم کنند.
هنگام صحبت از انرژی و فناوری، فاصله‌ی قابل توجهی بین تحقیق، توسعه، تجاری‌سازی و عملیاتی‌سازی است. یکی از قدیمی‌ترین موضوعات برای این موضوع، همجوشی هسته‌ای است. عملیات Nuclear fusion که شاید بتوان از آن به عنوان آینده‌ی انرژی پاک هسته‌ای نام برد، سال‌هاست محل تحقیق برای استفاده از قدرت همجوشی هسته‌ها و تولید انرژی الکتریسته پایدار و پاک است. بیشتر از ۶۰ سال از زمان طرح این موضوع گذشته و تازه این انرژی در مرکز تأسیسات ملی احتراق و علوم فوتونی به صورت آزمایشگاهی تولید و مشاهده شده است.
شرکت General Atomics که توسط فردریک دو هافمن به عنوان یکی از دانشمندان پروژه منهتن تاسیس شد، از پیشروان این موضوع در حال حاضر است. شرکت جنرال اتمیکز با دامنه دو حرفی GA.com بجز حوزه‌ی انرژی، مالک یکی از معروفترین جلوه‌های نظامی ارتش آمریکاست. شرکت General Atomics Aeronautical Systems به عنوان بازوی تکنولوژی هوایی شرکت جنرال اتمیکز ۲ نقش عمده دارد. اول تامین کننده‌ی تجهیزات پهپادهای نظامی و دوم اپراتور جهانی UAVهای ارتش آمریکا در بسیاری از عملیات مهم. پهپادهای نظامی و استراتژیک MQ-1 Predator و MQ-1C Gray Eagle و MQ-9 Reaper به عنوان یکی از ارزشمندترین دارایی‌های این شرکت قدرت نظامی و راهبردی خاصی در اختیار استفاده‌کنندگان مختلف این UAVها قرار می‌دهد.
شرکت جنرال اتمیکز علاوه بر فناوری‌های نظامی، تامین کننده‌ی تکنولوژی‌های تجاری زیستی بسیار مهمی نیز است. این موضوع شرکت جنرال اتمیکز را تبدیل به یکی از نمونه‌های خوب استفاده از لابیست‌ها در حکومت آمریکا کرده است.
شرکت رسانه‌ای OZY که از سال ۲۰۱۳ توسط کارلوس واتسون به عنوان یک رسانه برای مخاطبان جوان و به صورت مستقل راه‌اندازی شد، بعد از چند ماه درگیری تعطیل خواهد شد. مجله اوزی که برنامه‌های متعددی مانند Black Women OWN the Conversation برای شبکه اپرا وینفری و یا Breaking Big برای آمازون و PBS را ساخته است، در طی سال‌های گذشته ۸۳ میلیون دلار سرمایه در ازای ارزش‌گذاری ۱۵۹ میلیون دلاری جذب کرده است. تصمیم تعطیلی این شرکت که از سوی هیئت مدیره گرفته شده است، در پی رسوایی مصاحبه دروغین این شرکت به همراه هم‌بنیان‌گذار دوم اوزی Samir Rao با شرکت Goldman Sachs اتفاق افتاده است. سمیر رائو در فوریه ۲۰۲۱ و در یک جلسه‌ی تلفنی با مدیران گلدمن ساکس خود را به عنوان یکی از مدیران ارشد یوتیوب جا زده است تا از عملکرد شرکت خودش تعریف کند. مجموعه اوزی همواره به غلو در تعداد مخاطبان و مشترکان مشکوک بوده است. کارلوس واتسون موسس اوزی بعد از این اتفاق از گلدمن ساکس عذرخواهی کرده است و اعلام کرده است آقای رائو درگیر مشکلات سلامت ذهنی شده است.
از تابستان امسال بسیاری از نویسندگان قدیمی اوزی این شرکت را ترک کردند و رییس هیئت مدیره و چند تن از سرمایه‌گذاران کلیدی نیز روابط خود با این گروه را منتفی اعلام کردند. همچنین خانم Katty Kay خبرنگار کهنه‌کار BBC که به اوزی پیوسته بود از این رسانه جدا شد.
گروه اوزی، موفقیت اولیه‌ی خود را مدیون پخش قسمتی از برنامه‌های خودش در یوتیوب است. این برنامه‌ها هر چند در بسیاری از موارد سفارشی بودند اما بر خلاف روند برنامه‌سازی رسانه‌های سنتی بودند و توانسته بودند نظر استارتاپ‌ها و فعالان سیلیکون‌ولی را جذب کنند.
شرکت علوم زیستی شرودینگر، از قدیمی‌ترین شرکت‌های خدماتی کامپیوتر در حوزه علوم زیستی است. شرکتی که در سال 1990 توسط دو نفر شیمی‌دان تاسیس شد و در سال‌های ابتدایی به عنوان تسهیل‌گر تحقیق در زمینه تحقیقات علوم‌زیستی فعالیت می‌کرد. با توسعه نقش محاسبات در علوم زیستی بخصوص شیمی و مولکولی از اوایل سال 2000 این شرکت همکاری بسیار نزدیکی با تیم‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزارهای محاسباتی ایجاد کرد. حدود سال 2010 و با تاسیس شرکت علوم درمانی Nimbus Therapeutics فعالیت‌های این شرکت نقش مهمی در توسعه و درک نحوه‌ی ایجاد و درمان بیماری‌ها شروع کرد. یکی از اولین نتایج تحقیقات شرکت نیمباس کشف و ساخت بازدارنده ACA (استیل کوآ کربوکسیلاز) است که در سال 2016 به قیمت 1.2 میلیارد دلار به شرکت داریویی 90 میلیارد دلاری گیلیاد فروخته شد. این بازدارنده به زودی به عنوان داروی موثر اختلالات کبدی وارد بازار خواهد شد. تاسیس شرکت نیمباس در سال 2010 منجر به اولین دور سرمایه‌گذاری شخص بیل‌گیتس در شرکت شرودینگر شد. با شروع کرونا و مشخص شدن نقش سرعت و زمان در تحقیقات مولوکولی، محبوبیت خدمات شرکت شرودینگر و بسته‌ی نرم‌افزاری قدیمی و معروف این شرکت Schrodinger Suite به شدت افزایش پیدا کرد. در اواخر سال 2019 آخرین دور سرمایه‌گذاری خصوصی این شرکت به مبلغ 108 میلیون دلار انجام شد و زمزمه‌های ورود شرکت 30 ساله شرودینگر به بازار سهام آغاز شد.
ورود شرودینگر به بازار سهام – NASDAQ: SDGR
در فوریه 2020 این شرکت در نهایت وارد بازار سهام شد و در پایان اولین روز عرضه‌ی اولیه سهام، قیمت هر واحد سهم این شرکت به 27.22$ رسید. با ورود به بازار سهام، شرودینگر توانست 232 میلیون دلار سرمایه جذب کند. ارزش بازار این شرکت در حال حاضر (شهریور 1400) حدود 4.15 میلیارد دلار است و قیمت سهام آن در بازار سهام نزدک حدود 55$ در ازای هر سهم است. درآمد این شرکت در سال 2018 تنها 66.6 میلیون دلار بوده است، اما با گسترش تحقیقات برای داروهای مولکولی و ورود مشتریانی مانند سانوفی و فایزر روند روبه‌رشد به سرعت ادامه دارد. پیش‌بینی می‌شود اندازه بازار تحقیق و توسعه در صنایع دارویی در سال 2022 حدود 202 میلیارد دلار باشد. معمولا نقش شرکت Schrodinger در صنایع علوم زیستی را با شرکت تسلا در صنایع خودروسازی مقایسه می‌کنند.
مهمترین ابزار ایجاد تحول در علوم زیستی و مولکولی شرودینگر بسته‌ی نرم‌افزاری Schrodinger Suite است که در تعامل نزدیک با شرکت‌های تولیدکننده نرم‌افزار و شرکت‌های دارویی و تحقیقاتی توسعه داده شده است. این شرکت، با انعقاد قراردادهای حق استفاده مختلف و اختصاصی بین طرفین، امکان استفاده در لایه‌های مختلف را بین مراکز تجاری، تحقیقاتی و دانشگاهی فراهم می‌کند. همچنین با استفاده از پلتفرم ایجاد شده، امکان سرعت بخشیدن به محاسبات و حل مشکلات را فراهم می‌کند. شرودینگر از سال 2012 توانسته با همکاری آمازون سرعت حل و کشف مسائل مربوط به بیماری‌ها و درمان را سرعت بخشد. به عنوان مثال در سال 2012 با استفاده از سیستم Cycle Computing توانست در مدت سه ساعت و با استفاده از 50هزار هسته پردازشی یکی از مشکلات را حل کند. Cycle Computing هم اکنون در اختیار مایکروسافت است.
در بهار 1399 شرودینگر و گوگل وارد یک برنامه سه ساله مشارکتی شدند تا با استفاده از قدرت Google Cloud برای کشف سریع‌تر داروها اقدام کنند. در ادامه تصویری از بسته‌ی نرم‌افزاری Schrodinger Suite نسخه 2021 را می‌بینید. همچنین بسته‌های مختلف این پکیج برای استفاده تحقیقاتی دانشگاه استنفورد فهرست شده است.
Biologics Suite
Comprehensive Protein Modeling
Complete set of homology modeling tools, including both rapid and advanced methods
Chimeric and multimeric models
Advanced sequence tools for multiple alignment, with extensive annotation options
Protein structure quality analysis
Identification of consensus elements in structural families/homologs
Advanced Features for Protein Engineering
Protein aggregation prediction
Identification of hot spots for proteolysis, glycosylation, deamidation, and oxidation
Residue-based analysis of energies, solvent-accessible surface areas, and hydropathy
Cysteine scanning to identify residue mutations for potential cysteine-cysteine disulfide bonds
Automated residue scanning to predict relative stabilities as well as changes in solvent‑accessible surface area, pKa, and hydropathy
Antibody Modeling
Automated intuitive workflow
Prediction of CDR from sequence
Rapid prediction using curated antibody database
Advanced ab initio loop prediction using Prime
Database management tools for simple incorporation of new/proprietary structures, and allows use of multiple databases in modeling
State-of-the-Art Protein-Protein Docking
Well-validated docking code, PIPER; for more information please visit the PIPER website.
Special antibody and multimer modes
Advanced Simulations
Access to Schrödinger simulation tools
Advanced molecular dynamics (MD)
Extensive Free Energy Perturbation (FEP) tools
Large-scale, low mode (normal) search for domain movement
Quantum mechanics/molecular mechanics (QM/MM) predictions of binding site reactivity
Small-Molecule Drug Discovery Suite
Wide Range of Virtual Screening Options, Spanning the Spectrum of Speed vs. Accuracy Tradeoffs
2D/3D QSAR with a large selection of fingerprint options
Shape-based screening, with or without atom properties
فیلم‌برداری حرکت آهسته که تا همین 10 سال پیش تکنولوژی لوکسی محسوب میشد، در سال‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی‌های CMOS به دوربین گوشی‌های همراه وارد شده است. و حالا فیلم‌برداری حرکت فوق آهسته در حال توسعه تکنولوژی و پیشرفت است. یکی از اتفاقات جدید در این زمینه ورود سنسورهایی با تکنولوژی روشنایی پسین (back side illumination) پیشرفته به حوزه‌ی دوربین‌های Slow Motion تجاری و در دسترس عموم است. شرکت فانتوم در بهار 1400 با معرفی تجاری این سنسورها در دوربین‌های سری TMX 7510 دسترسی به سرعت خالق‌العاده 1.75 میلیون فریم در ثانیه را امکان پذیر کرد. با این نرخ اعجاب‌انگیز یعنی مدت زمان یک ثانیه فیلم‌برداری برابر با حدود 19 ساعت نمایش با استاندارد 25 فریم در ثانیه خواهد بود.
دوربین حرکت آهسته Phantom TMX
دوربین فیلم‌برداری فوق آهسته TMX 7510 با ظرفیت ثبت 75 گیگاپیکسل در ثانیه در حالت ایده‌آل می‌تواند با نرخ 76000 fps با کیفیت تصویر Resolution معادل حدودی HD یعنی 1280×800 پیکسل فیلم‌برداری انجام دهد. همین دوربین با کاهش کیفیت فیلم‌برداری به 640×384 می‌تواند با سرعت 308000 فریم در ثانیه فیلم‌برداری انجام دهد. تمام این موارد در حالتی است که تا کمتر از 6 ماه پیش، در حالات مشابه رسیدن به سرعت 30000 فریم در ثانیه به سختی امکان پذیر بود.
دوربین حرکت آهسته TMX 7510
اهمیت دستیابی به چنین سرعت‌هایی برای فیلم‌برداری فوق‌آهسته، امکان ثبت بازخوردهای فیزیکی از اتفاقاتی است که تابحال درک شهودی از آن‌ها وجود نداشته است. بررسی کنش‌های فیزیکی اجسام و نحوه‌ی اتفاق تراکنش‌های شیمیایی از مهمترین مواردی است که بجز سرگرمی برای چنین سرعت‌هایی راهگشا خواهد بود.
تکنولوژی حرکت آهسته BSI
شرکت سازنده دوربین‌های فانتوم برای معرفی back-side illuminated این فایل را آماده کرده است. بر اساس برداشت غیرتخصصی من، افزایش قابل توجه حساسیت سنسورها با استفاده نور افشانی بیشتر بر روی سنسور و همچنین بهبود زمان بازتاب نور بر روی سنسورها این فرآیند امکان پذیر شده است. برای استفاده و ثبت کامل این تصاویر این دوربین با سایز متوسط تا ۵۱۲ گیگابات حافظه RAM و 8 ترابایت فضای ذخیره سازی دارد.
در حال حاضر بهترین ویدویی‌هایی که برای معرفی نمونه خروجی این دوربین و تکنولوژی در دسترس است، نمونه کارهای کانال یوتیوب The Slow Mo Guys است. دو ویدیو زیر را برای لذت و آشنایی بیشتر ببینید:
شکستن گیلاس شیشه‌ای با صدا در ۱۸۷۵۰۰ فریم در ثانیه
معرفی قابلیت‌های TMX 750 – هر ثانیه اتفاق برابر با یک ساعت نمایش
خانم مونیکا لودر یکی از مدیران هنری مایکروسافت از سال 2006 برای ساخت اسلایدهای پاورپوینت سازمانی مایکروسافت فعالیت می‌کند. به گفته خودشان از مدیران و تیم‌های مختلف تا مدیرعامل فعلی مایکروسافت ساتیا نادلا از مشتریال ایشان هستند. از 15 سال پیش که مطلبی با عنوان چگونه اسلاید خوب بسازیم نوشتم، تابحال اوضاع خیلی فرقی نکرده است. ساخت اسلاید (با پاورپوینت یا هر ابزار دیگری) چند اصل ساده و همیشگی دارد:
شناخت مخاطب و هدف از بیان مطالب باید روشن باشد.
کل اسلاید باید یک داستان را روایت کند. روایت درست داستان به انتقال صحیح مطلب و پرهیز از دوگانگی ادارکی منجر می‌شود.
سادگی و پرهیز از رنگ‌ها، انیمیشن‌ها و حرکات اضافه در اسلاید نقطه‌ی تمایز یک ارائه حرفه‌ای و حساب‌شده با ارائه‌ای شلوغ و بدون هدف است.
از ۱۹ تا ۲۲ مرداد ۱۴۰۰ ایران یکی از بیشترین نرخ‌های جمعیتی فوت ناشی از کرونا را تجربه کرده است. نرخ جمعیتی فوت کرونا برای هند با 493 فوتی برابر 0.036 می‌باشد و یا برای آمریکا با 715 فوتی 0.216 می‌باشد. این عدد برای ایران با 531 فوتی کرونا در این زمان برابر 0.633 می‌باشد. کشورهایی مانند گرجستان، تونس، مالزی، کوبا و آفریقای جنوبی کمی از ایران بیشتر هستند و کشورهایی مانند اندونزی، برزیل، روسیه و مکزیک کمی از ایران پایین‌تر هستند. مدل محاسباتی SIR روش ساده‌ای برای تحلیل روند رشد پاندمی کرونا است.
اثرات بیماری کووید ۱۹ که به صورت عام از نام کرونا برای آن استفاده می‌شود، با توجه به شیوع گسترده و درگیری تقریبا تمامی نقاط جهان، اولین بار است که فرصت مطالعه نحوه‌ی گسترش ویروس انسانی و نحوه‌ی بازخورد اجتماعی آن را به صورت عمومی در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است. از بین چندین منبع اطلاعاتی مربوط به سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌های منطقه‌ای تقریبا کامل‌ترین مرجع داده مربوط کووید 19 در ریپوزیتوری گیتهاب OWID نگهداری می‌شود.
تصاویر زیر مربوط به داده‌های این ریپو از اوایل بهمن ماه سال 1398 تا 18 مرداد 1400 می‌باشد. برای ملموس شدن نمایش داده‌ها از رابطه‌ی بین شناسایی بیماران جدید و فوتی نسبت به تعداد جمعیت کشورها استفاده کرده‌ام. برای پوشش کشورهای کم جمعیت‌تر، اثر بیماری در ازای هر یکصدهزار نفر محاسبه شده است. همینطور بمنظور همگن شدن داده‌ها، کشورها و نواحی خیلی کم‌جمعیت حذف شده‌اند.
پنج موج کرونا در ایران
استفاده از واژه موج برای این بیماری که در مرداد 1400 روزانه 500 قربانی گرفت کمی سخت است. اما بر اساس اعداد منتشر شده و نمایش این اعداد می‌توان 5 بار صعود تعداد بیماران شناسایی شده و همچنین تعداد مرگ ناشی از کووید 19 را به وضوح دید. متاسفانه این موج‌ها هر کدام بعد از یک واقعه اجتماعی/سیاسی رخ داده است و نمایش‌دهنده‌ی ارتباط مستقیم گسترش بیماری و فعالیت‌های پرخطر و انتقال‌دهنده‌ی بیماریست.
موج‌های کرونا در ایران تا مرداد 1400
کرونا در آمریکا
بیشترین فوتی روزانه ثبت شده در آمریکا 4460 نفر است. با افزایش روند واکسیناسیون عمومی و همچنین محدودیت‌ها روزهای پرخطر کرونا در این کشور برطرف شده است. هر چند در این روزها همچنان تعداد شناسایی بیماران زیاد است اما روند حرکت داده‌ها نشان دهنده‌ی کاهش نسبت مرگ برای بیمار کرونا در آمریکا است.
کرونا در انگلستان
با 1826 فوت در یک روز انگلستان روزهای سخت کرونا را پشت سر گذاشته است. اما کم رنگ شدن محدودیت‌ها در این روزها دوباره منجر به صعود فوتی ها به حدود 100 نفر در روز شده است. با شدت گرفتن محدودیت‌ها انگلستان در اوایل تابستان 1400 چند روز بدون فوت ناشی از کرونا و یا فوتی تک رقمی داشت.
وضعیت اروپا
کشورهای اروپایی وضعیت جالبی دارند. بیشتر کشورهای اروپای شمالی و اروپای غربی در ابتدا موضوع را جدی نگرفتند و تعداد فوتی درصدی زیادی داشتند. با شروع واکسیناسیون و تشدید مراقبت و محدودیت‌ها دانمارک از 60 فوتی روزانه چندین هفته است بین 0 تا 4 فوتی روازنه دارد.
آفریقا و مصر
حالا بریم شمال آفریقا و کشور مصر. هر چند بسیاری منابع صحبت از عدم دقت اطلاعات در بسیاری از کشورهای آفریقایی می‌کنند و مصر هم ممکن است اطلاعات درستی ثبت نکند، اما بنظر میرسد با شروع واکسیناسیون و ترس جدید دلتا نرخ فوت و آلودگی کاهش یافته است. شناسایی #کرونا در مصر بسیار کم دقت است
کشورهای جنوب شرق آسیا
وضعیت کشورهای مالزی، اندونزی و فیلیپین هم عجیب است. ظاهرا محدودیت و مراقبت در کشورهای آسیای شرقی کم شده است و با گسترش دلتا موج‌های جدیدی در این کشورها شایع شده. نرخ واکسیناسیون در بسیاری از این کشورها بسیار پایین است. اندونزی با ثبت 2069 فوتی بتازگی شروع به مقابله جدی کرده است.
فیلیپین
مالزی
اسرائیل و نرخ بالای واکسن
اسرائیل که دارای یکی از بالاترین نرخ‌های واکسیناسیون سراسری است و با ثبت رکورد 101 فوتی نسبت به جمعیتش روزهای سخت را پشت سر گذاشته است، بعد از چندین هفته فوتی تک رقمی چند روزی است که دوباره به نزدیک 20 فوتی رسیده است. کم شدن محدودیت‌ها و شیوع دلتا این تغییر را شکل داده است. هم اکنون با وجود واکسیناسیون بالا، دوباره تعداد فوتی‌ها دو رقمی شده است و باید دید چگونه پیش خواهد رفت.
کرونا در ایران
موج‌های #کرونا در ایران تناسب مستقیم با اتفاق‌های اجتماعی و سیاسی داشته است. بی تفاوتی‌ها در روزهای آغازین، عدم تست مناسب و سفرهای نوروزی و بعد هم انتخابات این 5 موج مشخص را در ایران برای کرونا شکل داده است. شیوع دلتا و کم شدن محدودیت‌ها و کمبود نفوذ واکسن ظاهرا سخت تر کرده است!
کره جنوبی، شکست ویروس Covid-19
کره جنوبی که در روزهای ابتدایی کرونا، بسیار ترسناک بنظر میرسید، با واکسیناسیون سراسری و تقریبا کامل به همراه ایجاد محدودیت‌ها و اجبار موارد مراقبتی توانسته روزهای بدون فوت و یا فوتی تک رقمی باشد. همچنان با وجود شناسایی روزانه، فوتی‌ها تک رقمی مانده‌اند و موارد مراقبتی ادامه دارد.
پایگاه‌های اطلاعاتی مرتبط با کرونا
به جز پایگاه‌های غیر رسمی، این موارد هم بصورت ناحیه‌ای می‌تواند قابل بررسی باشد:
پایگاه COVID Data Tracker با داده‌های دقیق و ریز مربوط به بیماری در آمریکا
پایگاه سازمان بهداشت جهانی WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard که بر اساس داده‌های بسیاری از کشورها تقریبا روزانه آپدیت می‌شود. صفحه ویژه ایران در اینجا https://covid19.who.int/region/emro/country/ir قابل دیدن است.
